Eskiden çoğumuzun evinde tavana kadar,bolll raflı ve alt bölümleri kapaklı ahşap kütüphaneler olurdu çok net hatırlıyorum.Ve bu büyük ünitelerde sadece kitaplar ve ansiklopediler yer alırdı değil mi? Alt tarafta yer alan kapaklı dolaplar ise tamamen depolama amaçlı tıka basa dolu orası zaten ayrı bir konu..
Peki dekoratif objelerin yer aldığı cam kapaklı vitrinleri hatırlayanlar var mı? Evet aslında hala kullanılıyor tamamen vazgeçilmiş değiller..vitrin mantığına çok uzak olsam da, bazen ince,zarif antika parçaları ben de çok seviyorum,belki içinde porselen bir fincan koleksiyonu ile.
Şimdilerde ise bir kütüphane sadece kitapların yer aldığı mobilyalardan çok daha fazlasını sunuyor bizlere.Hatta isim olarak kütüphane den çıkıp raf ünitesine geçiş yapıyoruz.Ve vitrinlerde yer alan özel parçalar da artık bu raflı sistemlerde kitaplar ile birlikte yer buluyorlar.Yani bir anlamda ''Kütüphaneler'' ve ''Vitrinler'' bir araya gelip, daha rafine ve şık sergileme sistemlerine dönüştüler.
Ahşap,lake veya metal yerine göre seçilecektir ama önemli olan burada ki örnekler gibi gözümüze güzel gelen bu görünümleri yakalamak, o da düzeni dengeli ama bir o kadar da ahenk içinde kurgulamaktan geçiyor.Yani boş olan tuvalimizi belli bir düzen belirleyerek katman katman işlemekten bahsediyorum..Raflarımızı kişiselleştirmek kalıyor bize.
Kitaplar,koleksiyonlar,özel parçalar,doğal dokular,artworkler/sanat objeleri,bitkiler,mumlar,cam-seramik dokular,metal yansımalar gibi farklı yapıda ki malzemeler bize bu ahengi oluşturmak için yardımcı oluyorlar.
Bu nefes aldırma ve dengeli yerleşimi nasıl yapacağız diyebilirsiniz,aşağıya birkaç örnek model ve şablon ekliyorum. Kitapların yer yer yatay & yer yer dikey kullanılması hatta bazen ön kapağın bir resim gibi kullanılması,yatay kitapları set olarak kullanıp üzerine bir adet heykel veya obje yerleşimi,tüm objeler arasında mutlaka bırakılmış mesafeler,aralarda saksı-vazo ve bitkiler hatta sarkan bitkiler,parlaklık ve ışıltı için yer yer gümüş veya pirinç gibi metal yansıma etkileri olan parçalar eklenmesi,sırtlarda yer alan küçük çerçeveler ve resimler,rafların tepeye kadar doldurulmaması aslında baz alacağımız adımlardan olabilir.Renklerin,dokuların ve formların kurgusunu oluşturmak önemli.Zaten mevcutta hareketli bir alana daha sakin bir köşe oluşturmak için 'monochrome' etkilerden yararlanabilirken,çok sakin ve soğuk bir alanı daha sıcak ve biraz daha renklendirilmiş etkilerle ısıtabiliriz.Ama unutulmaması gereken kitap kapaklarının zaten yeterince renkli olduğu bu yüzden bazen ters kullanmak işinize yarayabilir.Gelelim görsellere,örnek görseller ise şöyle;
Şüphesiz ki, en önemli nokta; boşluklar bırakmak ve raflara nefes aldırmak.
Her mekanın stili,kimliği farklıdır elbet.Hep söylediğim gibi mekanlarımız tamamen bizim yansımalarımız o yüzden bize özgü olması, özgün olması, bizi ve hayata yaklaşımımızı anlatması, bizim hakkımızda doğru ipuçları vermesi çok önemli hatta en güzel yanı bu dekorasyon işinin bence. Zamanla herseyin yerine oturması işte bu yüzden çok daha kıymetli ,yaşanmışlıklar ve anılar zamanla birikiyor.Kütüphaneler de sanırım bu yaşanmışlıkları,anıları üzerinde en çok taşıyan alanlar.Bir taraftan hayata bakışımızı okuduklarımızla anlatırken,diğer taraftan zamanla seyahatlerimizden biriktirdiklerimizi,satın aldığımız veya biriktirdiğimiz sevdiğimiz objelerimizi sergilemeyi seçtiğimiz noktalardan bahsediyoruz.Aslında en önemlisi de bu değil mi? Sergilemeyi seçiyorsak, görmekten keyif alıyorsak bizim için çok değerliler demek demekki.Bu durumda bu raflı sistemlerin mekanlarımız için önemini göz ardı edemeyiz o yüzden iyi düşünüp planlanmayı hakkediyorlar.
Peki konumuz ev ise, evin hangi mahalinde kurgulamak daha doğru olur derseniz,bunun bir kuralı olmadığını söylemek isterim.Yine eskiye dönersek çoğunlukla yaşam alanlarında yer alırdı kütüphaneler yani salon veya oturma odası gibi mahallerde,eğer bir çalışma odası yoksa tabi.Ama yine kural ve kaidelerin çok geçerli olmadığı günümüz tasarımlarında bu ünitelerimizi birçok alanda düşünebiliyoruz.
Yukarıda ki örnekler mesela..Kurgulanan kütüphaneler,iki farklı mahali birbirinden ayırırken aynı zamanda bir geçiş sağlıyor.Aslında iki farklı mekan iken sanki kütüphane içinden geçilerek tek bir mekan algısı da yaratıyor.Yani bir taraftan bölerken diğer taraftan bağlayıcı özellikleri var.
Tabi stillere ve mekanın tarzına göre farklı çizgiler görmek muhtemel.Bir örnekte Iskandinav stili rafine bir ahşap dokusunu hissederken diğer taraftan gaz betondan oluşturulmuş nişlerin içinde daha naturel ve primitif bir raf alanı sağlanmış durumda.Stil ne olursa olsun,küçük bir ipucu;duvarlarınız beyaz ise,beyaz bir ünite tercih etmek bütünlük hissini korumanıza yardımcı olacaktır.Ahşap raftan yanaysanız da mutlaka tarzınıza göre seçimler yapmak gerekir,sade-şık bir mekanda rustik/budaklı ve eskitme dokulu bir raf sırıtabilir.Ama bir Ege evine bu doku tam oturabilir,önemli olan mekanın dilinden gitmek.Diğer yandan, mekanınızda zaten çok fazla ve farklı ahşap dokular mevcut ise kullanacağınız raflarda duvar renginden gitmek çok daha doğru olacaktır.Beton veya yine ahşap ama duvarın devamı gibi olacak ve o sadeliği koruyacak,bu durum da sizin çok işinize yarayacak ve çok daha özgür bir alan sağlayacaktır.
Niş işleri demişken,duvarlarda oluşturulmuş veya hali hazırda olan niş içi değerlendirmeleri için örnekler eklemek istedim.Yine stil ve doku farklılıklarından oluşan bir seçki.Bazen tamamen duvar dokusunu korurken,bazen duvar içi sadece ahşap raflar eklenerek elde edilmiş( ki tam da yukarıda konuştuğumuz konu),bazen o nişin içine özel imalat ahşap mobilyalar tasarlanmış ki ben bu seçenekleri de oldukça şık buluyorum.Yeter ki doğru malzemeyi seçebilelim.Örnek görsellerde yer alan; beyazlatılmış veya griletilmiş meşe dokular veya renklerin tercih edildiği lake cilalı örnekler.. Bu seçenekler uzayıp gitse de bu niş içi raf sistemleriniz için de bir önerim olacak..Raf kalınlıklarını çok ince tutmamanız..Karşıdan baktığımızda min. 5 cm hatta 5cm ile 10 cm arası değerler daha tok raflar elde etmenize yarayacaktır.Daha şık duracak hatta dilerseniz ışık eklemenize de olanak sağlayacaktır.
Mekan kuralı olmadığının çok güzel bir örneği daha.. Mutfakta yer alan ve oraya yaşanmışlık getiren bir kütüphane. Ara ara objeler,bitkiler ve geneli kitaplardan oluşmuş hoş bir örnek..Koyu renk tercihi ise mekanda ki modern etkinin bir kez daha altını çiziyor.
Koridorlarda yer bulan kütüphanelere de örnek verebiliriz.Her iki örnekte de dikkatimi çeken konu malzeme seçimi..Mekanda yer alan ahşap kaplama veya duvar rengi ile uyum yakalanmış.Ya zemindeki parke ile bağlanmış ya da beyaz duvar rengi ile.. Bu durum da ferah ve aydınlık bir etki oluşturmuş.
Gözümüz duvar boyunca oluşturulmuş sistemlere alışık olsa da,alçak kitaplıklar da oldukça kullanışlı alanlar yaratıyor.Set görevi de gördüğünden işe çok yarayacak ve dekoratif alanlar sağlayacak tezgahlar kazandırıyor resmen.Üzerine şık bir abajur,bitkiler,arka duvarda resimler ile çok şık alanlar yaratmak için iş kolaylaştıran tercihleden olacaktır kısa kütüphaneler.Müsait bir duvar olmadığında,pencere duvarını bile kullanmayı mümkün kılıyor.Bu etkiyi yaratmak alt alta asacağınız 3 adet raf ile de oldukça mümkün.
Yine farklı stiller hakim olsa da, duvar renkleri-beyazlar-ahşap dokularından biraz uzaklaşıp, cool ve şık koyu renk tercihlerine de değinmek istedim. Raf arası veya kulplarda tercih edilen pirinç aksamlar ile daha da şık etkiler yakalamak mümkün. Biraz daha şık ve özenli alanları özel imalatlar ile yakalayabilirsiniz.Bu kontrast etkiyi sevmeyen var mı?
Metal sistemleri sevenlerin sayısının oldukça fazla olduğunu biliyorum. Özellikle son yılların en sevilen malzemelerinden pirinç yüzeyler.Mermer detaylar ile çok daha şıklaştığı gibi, yeşil yapraklı bitkiler ile kullanıldığında soğuk etkisi hızlıca kırılıyor.
Ama ben tutkulu bir meşe hayranıyım ! Bir de kök kaplamalar.. Meşenin birçok stil ile uyumu tartışılmaz gerçekten.Özellikle temiz işçilik ve sade modeller ile harika sonuçlar almanız mümkün.İpek mat cila, fırçalı-telli finişleri ahşabın dokusunu daha da belirgin kılıyor.
Modern & Şık & Zamansız..
Ve tabi ki kapaklı modeller..Evet tercih meselesi ama biraz daha kullanışlı ve düzenli olduğu gerçeğini söylemeden geçemem.Açık raf kullananlar çok iyi anlayacaktır.
Olabildiğince farklı stillere yer vererek örnekler üzerinden gitmeye çalışsam da sevdiğim stillerden ve dokulardan uzaklaşamıyorum.Bu bazen şık ve modern bir şehirli ev olurken bazen de sıcak bir Mid Century tarzına sahip bir salon oluyor ama çok da uzak dokular olmadığının farkındayım.En önemlisi ise seçkileri tasarım parçalardan çıkarak eklemeye çalışıyorum.Umarım seçkilerim,değindiğim konular ilham olur veya yeni fikirlere yol açarlar..Yazıyı bitirirken birkaç görsele daha yer vermek istedim..
Sevgiyle
Hande
